Niềm tin từ những con số thực tế
Theo ông Phan Lợi, Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh An Giang cho biết, quí I/2020, xuất khẩu gạo của An Giang đạt gần 128.000 tấn, tương đương giá trị gần 65 triệu USD, tăng trên 2% về lượng và 1% về kim ngạch so cùng kì 2019, báo An Giang đưa tin.
Tuy nhiên trong tháng 4/2020, An Giang chỉ xuất khẩu thêm được 12.000 tấn gạo, nếp, trị giá 4,1 triệu USD, chỉ bằng 30% về lượng và 19% về kim ngạch so tháng 4/2019.
Tính chung những tháng đầu năm 2020, An Giang xuất khẩu trên 139.000 tấn gạo, nếp, tương đương 68 triệu USD, giảm 16% về lượng và 19% về kim ngạch so cùng kỳ 2019.
Sở Công Thương tỉnh cho rằng xuất khẩu gạo trong 4 tháng đầu năm giảm là một nghịch lý bởi theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năng suất lúa bình quân quý I/2020 trên địa bàn tỉnh ước đạt gần 7,27 tấn/ha, tăng 0,228 tấn/ha so cùng kỳ 2019.
Sản lượng lúa ước đạt hơn 1,702 triệu tấn, tăng 23.800 tấn so cùng kỳ, trong đó vụ mùa đạt 20.300 tấn, tăng 1.245 tấn; vụ đông xuân 2019-2020 đạt 1,682 triệu tấn, tăng 22.600 tấn.
Ảnh hưởng bất ngờ từ đại dịch
Về nguyên nhân sụt giảm cả lượng và giá trị gạo xuất khẩu do việc bất ngờ tạm dừng thông quan các lô hàng xuất khẩu gạo từ 0 giờ ngày 24/3 đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động của các doanh nghiệp. Sau đó, Bộ Công thương công bố cấp hạn ngạch xuất khẩu 400.000 tấn gạo trong tháng 4 nhưng thực hiện theo kiểu “tranh giành” tờ khai xuất khẩu nên càng rối rắm.
Theo thống kê của Sở Công thương An Giang, sau khi trừ sản lượng đã đăng ký tờ khai xuất khẩu đến ngày 28/4, trừ sản lượng nếp được xuất không tính vào hạn ngạch 400.000 tấn thì sản lượng gạo có hợp đồng giao hàng trong quý II/2020 của các doanh nghiệp nhưng chưa được xuất khẩu khoảng 90.744 tấn.
Trong đó, sản lượng của 10 doanh nghiệp trong tỉnh là 78.044 tấn (hết hiệu lực tờ khai 458 tấn; sản lượng gạo đã đóng container nhưng chưa đăng ký được tờ khai khoảng 970 tấn; có hợp đồng giao hàng trong tháng 4 khoảng 35.578 tấn, tháng 5 khoảng 32.481 tấn, tháng 6 khoảng 8.557 tấn).
Sản lượng của 2 doanh nghiệp ngoài tỉnh có vùng nguyên liệu và kho trên địa bàn An Giang khoảng 12.700 tấn (đã đăng ký tờ khai nhưng tờ khai không còn trên hệ thống).
Biến chuyển của tình hình xuất khẩu gạo
Tuy nhiên, hoạt động xuất khẩu gạo đã trở lại bình thường theo quy định tại Nghị định số 107 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo. Đồng thời, thực hiện nghiêm việc chỉ xuất khẩu gạo qua cửa khẩu quốc tế (đường bộ, đường sắt, đường biển, đường thủy, đường hàng không) có sự kiểm soát chặt chẽ của các lực lượng chức năng.
Theo đó hiện nay, các địa phương cũng đã cơ bản xuống giống vụ sau, chuẩn bị các điều kiện để tăng diện tích vụ thu đông 2020. Do vậy, sản lượng lúa của An Giang năm nay dự kiến trên 4 triệu tấn, cao hơn năm 2019 và các năm trước đó.