A. Bối cảnh thị trường
Đại dịch viêm phổi cấp Covid-19 tiếp tục hoành hành. Lượng người nhiễm virus corona tại Trung Quốc (TQ) đã giảm nhiều. Thị trường tin dịch tại TQ đã qua đỉnh nhưng các đợt bùng phát khác chuyển sang những nước khác. Hàn Quốc, Italia và Iran hiện nay trở thành những tâm dịch đáng ngại. Virus corona đang lan rộng thêm ở châu u và nước Mỹ.
Trước tình hình lây lan chóng mặt, Bộ trưởng Y tế Đức cho rằng Covid-19 đã trở thành đại dịch “toàn cầu” dù các nơi đang tăng cường ngăn chặn bệnh. Tuy nhiên, Tổng giám đốc WHO nói rằng dịch bệnh do virus corona gây ra vẫn chưa phải một đại dịch, nhưng đang có "những dấu hiệu đáng lo ngại". Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus ngày 5/3 nói rằng có quá nhiều nước đang không làm đủ các bước cần thiết để ngăn chặn sự lây lan của loại virus corona chủng mới.
Dịch Covid-19 đã gây hoang mang thực sự cho các thị trường tài chính thế giới. Giá cổ phiếu các nước đua nhau rớt đậm. Nhiều ngân hàng trung ương như Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed), Canada, Brazil…đã quyết định hạ lãi suất đồng tiền nước mình để cứu nguy nền kinh tế.
Tính đến sáng sớm 08/03/2020, có 103 quốc gia và vùng lãnh thổ có ca lây nhiễm Covid-19 với gần 106 nghìn người mắc bệnh (Compa Group).
Châu u và Mỹ là những vùng tiêu thụ cà phê hàng đầu, hàng năm nhập khẩu lượng rất lớn cà phê từ Việt Nam.
B. Tiền tệ
Lãi suất đồng Usd giảm kéo theo chỉ số DX giảm mạnh
Tuần qua, Fed đột ngột hạ 0,50 % lãi suất căn bản đồng Usd. Mức lãi suất căn bản Usd hiện nay là từ 1%-1,25%. Canada, Brazil trước đó đã hạ lãi suất đồng nội tệ của họ. Ngân hàng trung ương EU (ECB) đang thực hiện mức lãi suất thấp 0,50%/năm nhưng tin đồn trong tháng này tìm cách giảm lãi suất tiếp. VQ Anh và Nhật Bản nghi sẽ tiếp nối bước chân của các nước khác.
Đợt giảm lãi suất của Fed xuống còn 1%-1,25%/năm đã tạo hiệu ứng tốt, giá cà phê tăng đột ngột từ dưới 1.300 lên 1.332 Usd/tấn vào ngày 3/3/2020.
Chỉ số Usd (DX) giảm nhanh xuống mức sâu sau quyết định cắt lãi suất của Fed. Giá trị đồng Usd mất giá liên tục trong rổ tiền tệ mạnh. Đóng cửa phiên 06/03/20 ghi nhận DX chốt tại 96,09 điểm sau khi chạm đáy 95,71 điểm. DX giảm càng mạnh kể từ ngày Fed bất ngờ hạ lãi suất đồng Usd (hình 2).
Một đợt bán tháo mạnh khởi đầu xảy ra trên 2 sàn cà phê arabica và robusta khi kết thúc ngày giao dịch 05/03/2020. Bấy giờ giá arabica -7,05 cts/lb hay -5,95% chốt 111,35 cts/lb và robusta -33 Usd/tấn hay -2,52% đứng tại 1.274 Usd cơ sở tháng 05/2020.
C. Điểm mới về tình hình cung cầu cà phê
Xuất khẩu cà phê Colombia tháng 02/2020 ước giảm xuống 1.079.000 bao (60kg = bao), tức -13,4% so với cùng kỳ 2019. Trong 5 tháng đầu niên vụ 2019-2020, Colombia xuất khẩu 5.596.000 bao-2,45% so cùng kỳ năm trước.
Xuất khẩu cà phê từ Việt Nam ước đạt 571.000 tấn trong 5 tháng đầu niên vụ tính từ 10/19 đến 02/20.
Tổ chức Cà phê thế giới (ICO) ước xuất khẩu cà phê toàn cầu 4 tháng đầu niên vụ mới đạt 39,53 triệu bao, giảm 5,8% so cùng kỳ năm ngoái. ICO cho rằng dù dịch bệnh Covid-19, mức tiêu thụ cà phê toàn cầu vẫn tăng 0,7% lên chừng 169,34 triệu bao, có yếu so với sản lượng là 168,86 triệu bao.
Giá cà phê 2 sàn phái sinh dao động với biên độ mạnh. Ngày Fed giảm lãi suất đồng Usd cũng là ngày 2 sàn lập đỉnh trong tuần: London 1.332 Usd/tấn và New York 122.45 cts/lb.
Nhưng 3 ngày liên tiếp sau đó, nhận tín hiệu đồng từ một Usd rẻ, giá trị đồng nội tệ Brl liên tục phá kỷ lục xuống các mức thấp nhất lịch sử: từ 1 Usd ăn 4,47 Brl ngày 28/02 xuống 4,6655 rồi 4,6711 Brl cuối tuần trước. Hiệu ứng của một đồng Brl rẻ đã kích mạnh lượng bán ra từ Brazil, góp thêm lửa “đốt cháy” giá trên 2 sàn để tạo đáy ngay trong ngày giao dịch cuối tuần trước: London 1.215 Usd/tấn và New York 106.15 cts/lb.
Đóng cửa 06/03 giá hai sàn cà phê phái sinh có nhích lên đôi chút không đáng kể. Giá arabica nằm ở mức thấp nhất tính từ 1 tuần và robusta thấp nhất tính từ 4 tháng rưỡi nay.
Giá cà phê loại 2, tối đa 5% đen vỡ trên thị trường nhiều nơ tại vùng nguyên liệu trọng điểm Tây Nguyên từ trên 32,5 triệu đồng/tấn xuống chỉ còn 31 triệu đồng/tấn đến đầu tuần này.
Cà phê xuất khẩu cùng loại được chào bán mức cộng 145/155 Usd/tấn Fob nhưng người mua chỉ trả quanh cộng 130/135 Usd/tấn trên giá niêm yết sàn London.